Als een schriftelijke arbeidsovereenkomst wordt aangegaan en in deze overeenkomst een proeftijd wordt opgenomen, mogen beide partijen tijdens deze proeftijd met onmiddellijke ingang de arbeidsovereenkomst beëindigen. De bedoeling van een proeftijd is immers dat beide partijen kennis met elkaar kunnen maken zonder dat hier langdurige consequenties aan kleven.
De duur van de proeftijd is afhankelijk van het de arbeidsovereenkomst die afgesloten is. Wanneer een contract voor onbepaalde tijd is afgesloten, mag er maximaal een proeftijd van 2 maanden overeengekomen worden. Wanneer een contract voor bepaalde tijd is afgesloten voor zes maanden of korter mag geen proeftijd worden overeengekomen. Wanneer een contract voor bepaalde tijd is afgesloten voor de duur van 2 jaar of langer mag er maximaal een proeftijd van 2 maanden overeengekomen worden. Wanneer een contract voor bepaalde tijd van langer dan 6 maanden maar korter dan 2 jaar wordt afgesloten, mag er in beginsel een proeftijd van maximaal 1 maand worden afgesproken. Van deze regel kan echter bij CAO worden afgeweken.
De duur van de proeftijd is wettelijk bepaald. Hiervan mag niet worden afgeweken. Als dit toch gebeurd is de hele proeftijd nietig. Het gevolg is dan dat er direct een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd tot stand komt.
In principe hoeven partijen niet aan te geven waarom er ontslag wordt gegeven of genomen tijdens de proeftijd. Als de andere partij echter verzoekt om de reden voor het ontslag kenbaar te maken, dient degene die ontslag heeft gegeven of genomen deze reden schriftelijk op te geven.
Gedurende een arbeidsovereenkomst mag normaliter een opzegging geen verband houden een lidmaatschap van de ondernemingsraad of plaatsvinden tijdens de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid. Tijdens de proeftijd zijn de normale opzegverboden niet van toepassing. Dus tijdens de proeftijd mogen werknemers ook ontslagen worden tijdens ziekte. De regels die voortvloeien uit de Algemene Wet Gelijke Behandeling blijven echter van toepassing ook tijdens de proeftijd. Derhalve mag zelfs tijdens de proeftijd geen ontslag worden verleend dat berust op discriminatie. In uitzonderlijke omstandigheden kan ook een ontslag tijdens de proeftijd dat ernstig in strijd is met goed werkgeverschap lijden tot een schadevergoedingsplicht aan de zijde van de werkgever. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer een werknemer die reeds jaren goed gefunctioneerd heeft bij een werkgever zijn baan opzegt en elders een baan accepteert, vervolgens weer terugkeert bij zijn oude werkgever, zelfs nog tijd en energie investeert door alvorens zijn terugkeer cursussen te volgen en vervolgens ontslagen wordt tijdens de proeftijd. Ook kan ontslag tijdens proeftijd leiden tot misbruik van de bevoegdheid om het dienstverband op te zeggen gedurende de proeftijd. Bijvoorbeeld iemand wordt na twee uur al ontslagen omdat de werkgever besluit de functie van de werknemer te laten vervallen.
Algemeen wordt aangenomen dat een onterecht ontslag tijdens de proeftijd niet tot gevolg kan hebben dat de arbeidsovereenkomst niet is komen te eindigen. Mocht bijvoorbeeld vast komen te staan dat er wegens discriminatoire reden ontslag is verleend tijdens de proeftijd dan kan onder omstandigheden aan de zijde van de werkgever een plicht tot schadevergoeding ontstaan. Dit zelfde geldt als sprake is van strijd met goed werkgeverschap of indien misbruik is gemaakt van de bevoegdheid om tijdens proeftijd het dienstverband op te zeggen.
Tijdens de proeftijd kunnen partijen in beginsel onmiddellijk en zonder nadere consequenties beëindigen. Slechts in uitzonderlijke situaties kan een ontslag tijdens de proeftijd lijden tot een schadevergoedingsplicht indien het ontslag is verleend in strijd is met de discriminatieverboden, in ernstig mate in strijd is met goed werkgeverschap of sprake is van misbruik van de proeftijd. Als u tijdens de proeftijd ontslagen bent, kunt u bij ons juridisch advies inwinnen.