Arbeidsongeschikt door gebruik van (verboden en zwaar) vuurwerk

Ziek door vuurwerk

Helaas zijn ook gedurende de afgelopen jaarwisseling weer veel mensen arbeidsongeschikt geworden door het gebruik van vuurwerk door bijvoorbeeld oog-, vinger- en handletsel. Dit leidt in december en januari weer tot veel ziekmeldingen en soms tot langdurige arbeidsongeschiktheid. Dit veroorzaakt veel leed bij de betrokken werknemers, die soms levenslang de gevolgen ondervinden hiervan en hun naasten. Ook werkgevers worden hierdoor gedupeerd omdat zij een goed functionerende werknemer tijdelijk of langdurig niet kunnen inzetten en kosten maken aan loondoorbetaling tijdens ziekte, verhoogde  verzekeringspremies en/of vervangingskosten. Kan de werkgever het loon stopzetten in een dergelijk geval, bijvoorbeeld als sprake is van ernstig verwijtbaar gedrag van de werknemer voorafgaande aan het ongeval of ziekte, bijvoorbeeld het overtreden van een vuurwerkverbod in zijn gemeente, of het gebruiken van zwaar verboden vuurwerk?

Recht op loon?

In de wet staat in artikel 7:629 lid 3 onder a BW dat een werknemer geen recht op loon heeft indien de ziekte door zijn opzet is veroorzaakt, mits de werkgever onverwijld aan deze dit heeft medegedeeld. Uit de jurisprudentie over dit wetsartikel volgt dat de rechter opzet beperkt uitlegt, namelijk de opzet van de werknemer moet zijn gericht op het ziek worden. Hierdoor kan bijvoorbeeld het verongelukken tijdens het beoefenen van een risicovolle sport, zoals bungeejumpen, off piste skiën, alsmede bijvoorbeeld sterilisatie, een “make-me-beautiful-operatie” of het teveel nuttigen van alcohol in beginsel niet worden beschouwd als het opzettelijk veroorzaken van ziekte, ook al weet diegene dat er een groot risico is dat hij arbeidsongeschikt wordt of kan worden door deze gedragingen. Een veel voorkomend voorbeeld is het met teveel alcohol achter het stuur stappen en veroorzaken van een verkeersongeval of gevaarlijk of roekeloos rijgedrag. Zelden lijdt dit tot een rechtmatig stopzetten van de loondoorbetaling.

Ook het gebruik van verboden en illegaal vuurwerk of het overtreden van een vuurwerkverbod kan niet leiden tot een loonstop. Dit gold volgens de rechtbank Noord Nederland ook voor een werknemer die in zijn vrije tijd buskruit maakte en zelf vuurwerk in elkaar knutselde en zwaar letsel aan hand en pols opliep bij een onverwachte ontploffing.

Wat kan eventueel wel?

Een werkgever zou eventueel in voorkomende gevallen wel een derde die arbeidsongeschiktheid veroorzaakt bij zijn werknemer aansprakelijk kunnen stellen voor het nettoloon en re-integratiekosten als aantoonbaar sprake is van onrechtmatig handelen, bijvoorbeeld het gooien van vuurwerk richting zijn werknemer.   Ook kan deze - mits de cao dit toestaat - het loon van een werknemer die door (ernstig) verwijtbaar of bewust roekeloos gedrag arbeidsongeschikt wordt in de arbeidsovereenkomst kunnen beperken tot betaling van het wettelijk minimum verplichte loon dat tijdens arbeidsongeschiktheid moet worden doorbetaald.